هسکل (به انگلیسی: Haskell) یک زبان برنامه نویسی تابعی خالص و کارآمد با معانی ساده می‌باشد که به نام منطق دانی به نام هسکل کاری نام گذاری شده است.
اهداف این زبان به شرح زیر می‌باشد:
هسکل یک زبان برنامه نویسی پیشرفتهٔ کاملاً کارآمد و یک محصول متن باز است که حاصل بیش از بیست سال پیشرفت و تحقیق می‌باشد که اجازهٔ توسعه سریع و پیاپی سالم و مختصر و صحیح نرم‌افزار را می‌دهد با پشتیبانی قوی از یکپارچه سازی با سایر زبان‌ها، همزمانی داخلی ساختمانی و موازی کار کردن و پیدا کردن باگ‌ها در سورس برنامه و پروفایلر و کتابخانهٔ غنی و ساخت نرم‌افزار قابل انعطاف و قابل نگهداری با کیفیت بالا را ساده می‌کند.
تاریخچه
پس از عرضهٔ زبان برنامه نویسی میراندا توسط شرکت انگلیسی Research Software Ltd در سال ۱۹۸۵ علاقه به زبان‌های اصلی کند افزایش پیدا کرد. در سال ۱۹۸۵ بیش از دو زبان برنامه نویسی خالص و کارآمد با معانی ساده وجود داشت. بین این زبان نشستی برگزار شد که در طی آن شرکت کننده‌ها به توافق قطعی رسیدند که یک کمیته باید شکل بگیرد که وظیفهٔ آن تعریف استانداردهای بازی برای زبان‌های این چنینی باشد این کار با هدف صریح یکی کردن زبان‌های موجود به یک زبان مشترک به کار می‌رود، به منظور ایجاد پایه‌ای تحقیقات آیندگان در طراحی زبان انجام شد اولین نسخهٔ زبان در سال ۱۹۹۰ نتیجهٔ تلاش‌های کمیته در سری تعاریف زبان در اواخر ۱۹۹۸ به حد اعلی رسید، که بر آن بود که یک نسخهٔ زبان پایدار، کوچک و قابل حمل که یک کتابخانه استاندارد برای تدریس ضمیمه آن بود و همچنین پایه‌ای برای تکامل‌ها در آینده باشد، را تعیین کند کمیته صریحاً از به وجود آمدن تکامل‌های اضافی و مغایر با از راه اضافه کردن و بهم پیوستن طرح‌های تجربی استقبال کرد.
در ژانویهٔ ۱۹۹۹ استانداردهای زبان به صورت نسخهٔ معتبر و اصلی با نام Haskell 98 Language and Libraries: The Revised Report منتشر شد یک نسخهٔ اصلاح شده با نام منتشر شد به خاطر پیاده‌سازی استاندارد حال حاضر را به نمایش می‌گذارد، این زبان به نمو پیاپی خود ادامه می‌دهد در اوایل سال فرایند تعریف کردن جانشین برای نسخهٔ استاندارد که به طور غیر رسمی نام گرفته است، شروع شده است این فرایند اقدام به ساخت نسخهٔ فرعی کرده است تکامل‌ها و خصیصه‌ها خصیصهٔ بارز زبان هسکل شامل تطبیق الگو، قوهٔ ادراک به صورت لیست، حائل‌ها، عملگرهای قابل تعریف و تک گماری است زبان همچنین قابلیت پشتیبانی از تابع‌های بازگشت پذیر و انواع داده‌های جبری را به خوبی ارزیابی کند را دارد فکرهای بی همتا شامل یکه‌ها و کلاس‌های الگو می‌باشد ترکیب این خصیصه‌ها می‌تواند توابعی بسازد که نوشتن آن بوسیلهٔ زبان‌های برنامه نویسی روندی دشوار است اما انجام آن در زبان جزئی و آسان می‌باشد چندین گونهٔ مغایر توسعه پیدا کرده، از جمله نسخهٔ موازات شده از ام ای تی وگلس گو بیشتر نسخه‌های موازی و توزیع شده نامیده می‌شدند نسخهٔ ارزیابی مبتکرانه ادن نامیده شد و چندین نسخهٔ شیئ گرا نامیده می‌شوند. خویشاوند نزدیکی به کنکورنت کلین می‌باشد که بزرگترین انحراف از در استفاده از گونه‌های یکتایی برای ورودی به جای یکه‌ها می‌باشد.
کاربردها
قدرت هسکل به خوبی برای بعضی از پروژه‌ها به کار بسته شده است این زبان به طور زیاد شونده درموقعیت‌های ارتباطی به کار برده می‌شود. Audrey Tang's Pugs پیاده‌ساز برای آیندهٔ دور زبان پرل شش که دارای مفسر و کامپایلر می‌باشد که کارامد بودن آن را بعد از چند ماه بیرون آمدن آن اثبات کرده است؛ به طور مشابه، جی اچ سی معمولاً برای خصیصهٔ برنامه نویسی پیشرفتهٔ تابعی و بهینه‌سازی آزمایش می‌شود دارس یک سیستم کنترل تجدید نظرهمراه چندین خصیصهٔ ابتکاری است. لینوکس زبان هسکل را برای توسعهٔ ابزار سیستم انتخاب کرده است. ایکس مناد که یک مدیریت پنجره برای سیستم پنجره ایکس می‌باشد، به طور کلی با هسکل نوشته شده است. بلو اسپیس سیستم وریلوگ یک زبان برای طراحی نیمه هادی می‌باشد که تکاملی از می‌باشد به علاوه. بلو اسپیس ای ان سی ابزار در زبان انجام شده است.
